Hendrik Elbert Temme
Grafvak:
38
geboren: 4 juli 1905 in Enschede
overleden: 8 maart 1945 in Amsterdam, 39 jaar oud
burg. staat: gehuwd
beroep: freelance (foto)journalist in Amsterdam
geloof: Nederlands-hervormd
vindplaats: gedenksteen 3
Zijn opgewektheid zullen allen die hem kenden, missen
Achtergrond
Henk Temme was van 1935 tot 1937 fotoredacteur bij De Arbeiderspers. Hij werkte daarna als freelance (foto)journalist voor verschillende buitenlandse tijdschriften.
Na de bezetting in mei 1940 stopte hij om principiële redenen met zijn werk en begon in Amsterdam een kunstnijverheidszaak. Hij verkocht tweedehands meubels en ‘gecraqueleerde flesschen’.
Verzetsactiviteiten
Vanaf eind 1940 was Temme actief in het Comité voor Vrij Nederland. In mei 1941 was hij betrokken bij de ontsnapping per G1-jager van Schiphol naar Engeland van Fokker-bedrijfsingenieur Vos. Na de arrestatie van degene met wie hij de ontsnapping had georganiseerd, dook hij enige tijd onder.
Temme verleende in 1942 hulp aan Joodse kennissen door het vervalsen van identiteitspapieren. Nadat één van hen was gearresteerd met een door hem vervalst persoonsbewijs, deed de Sicherheitspolizei in februari 1943 een inval in zijn woning. Temme was niet thuis en dook onder. Zijn vier maanden zwangere echtgenote werd gearresteerd, maar na drie weken vrijgelaten.
Als medewerker van het recherchebureau van de knokploeg Amsterdam volgde en observeerde Temme vanaf september 1944 personen van wie vermoed werd dat zij voor de Sicherheitspolizei werkten.
Arrestatie en moord
Op 26 februari 1945 werd Temme tijdens het schaduwen van F.C. Viebahn, de zeer belangrijke Kriminalsekretär bij de Amsterdamse Sicherheitspolizei, aangehouden. Hij werd overgebracht naar het Huis van Bewaring in Amsterdam en op de lijst van Todeskandidaten gezet die in aanmerking kwamen voor fusillering bij represailles.
Op 8 maart werd hij als represaille voor de - overigens onbedoelde - aanslag op de Höhere SS- und Polizeiführer in Nederland Rauter met 52 andere verzetsmensen bij de Amsteldijk gefusilleerd. Hun lichamen werden op bevel van de Duitsers provisorisch begraven in massagraven in de duinen bij Overveen.