Gustaaf Johan Sanders
Grafvak:
12
geboren: 29 oktober 1893 in Rotterdam
overleden: 15 augustus 1944 in het duingebied bij Overveen, 50 jaar oud
burg. staat: gehuwd
beroep: importeur in Rotterdam en Amsterdam
geloof: geen
vindplaats: gedenksteen 4
Rust zacht, lieve zorgzame man en vader
Achtergrond
Guus Sanders had een Joodse achtergrond en was directeur van Techno Import, een bedrijf dat landbouwmachines importeerde. Zijn kantoor werd op 14 mei 1940 tijdens het Duitse bombardement van Rotterdam vernield. Hij zette het bedrijf in Amsterdam voort. In 1942 zag hij zich, als gevolg van anti-Joodse maatregelen, gedwongen uit de zaak te treden.
Verzetsactiviteiten
Vanaf 1942 verleenden Sanders en enkele medewerkers hulp aan Joodse landgenoten in vooral Den Haag en Amsterdam door het geven van onderduikadressen, valse persoonsbewijzen en bonkaarten. Daarnaast trachtte Sanders hen over te halen gebruik te maken van zijn ‘onfeilbare’ escape line naar Zwitserland. Voor veel geld zouden zij door ‘passeurs’ worden weggebracht. De enkelen - gezien de kosten, zeer gefortuneerden - die op het aanbod ingingen strandden allen in België.
Arrestatie en moord
In 1943 werd Sanders tweemaal gearresteerd. Hij wist echter steeds vrij te komen. Eenmaal door 30.000 gulden aan juwelen te betalen en eenmaal door te ontsnappen.
Op 17 september 1943 werd hij in Den Haag opnieuw door de Sicherheitspolizei gearresteerd en verhoord. Zijn bekentenis en het op zijn onderduikadres aangetroffen gedetailleerde aantekenboek met namen en adressen van zijn Joodse en niet-Joodse contacten hadden tientallen arrestaties tot gevolg.
Na in de gevangenis het Oranjehotel in Scheveningen en in Kamp Vught te hebben gezeten, werd hij in juli 1944 overgebracht naar Kamp Westerbork. Dit was het doorvoerkamp voor Joden en zigeuners naar de vernietigingskampen in Duitsland en Polen. Hier werd hij in een strafcel gezet. Tijdens een uitbraakpoging met twee medegevangenen door het uitzagen van een luchtkoker werd hij gesnapt. Via het Huis van Bewaring in Assen werden zij overgebracht naar Amsterdam.
Op 15 augustus 1944 werd hij met degenen met wie hij had trachten te ontsnappen en twee andere Joodse mannen uit Kamp Westerbork in de duinen bij Overveen gefusilleerd en begraven.