Jacob Izaak de Haan
Grafvak:
15
geboren: 12 februari 1909 te Rotterdam
overleden: 9 februari 1945 te Zaandam, 35 jaar oud
burg. staat: gehuwd
beroep: typograaf/machinezetter te Amsterdam
geloof: gereformeerd
vindplaats: gedenksteen 1
Hij heeft de goede strijd gestreden
Achtergrond
Jaap de Haan werkte aan het begin van de oorlog in Rotterdam bij het dagblad De Rotterdammer. Nadat hij in 1941 naar Amsterdam was verhuisd, kwam hij als machinezetter in dienst bij de Boek- en handelsdrukkerij Bakker.
Verzetsactiviteiten
In de drukkerij van Paul Bakker werden gedurende de oorlog de illegale bladen Vrij Nederland (VN) en Trouw in grote oplagen gedrukt. Hier werkte De Haan aan mee. Toen de drukkerij in verband met arrestaties in VN- en Trouw-kring tijdelijk gesloten werd, zette De Haan zijn activiteiten bij andere illegale drukkers voort.
De Haan en zijn vrouw gaven veel hulp aan (Joodse) onderduikers. Zij verleenden aan velen tijdelijk onderdak en huisvestten en verzorgden gedurende twee jaar een Joods echtpaar. Ook vervoerde De Haan diverse malen Joden per fiets naar andere onderduikadressen in de stad.
Arrestatie en moord
Begin januari 1945 hervatte Bakker het drukken van Trouw. Tegelijkertijd bleek de Sicherheitspolizei (Sipo) uit het verhoor van een gearresteerde verzetsman dat het blad bij Bakker werd gedrukt. Op 29 januari 1945, juist toen het zetsel was gebracht, viel de Sipo de drukkerij binnen. Bakker en zeven personeelsleden, waaronder De Haan werden gearresteerd.
Op 9 februari 1945 werd De Haan in Zaandam doodgeschoten, met negen anderen, onder wie Bakker en een aantal andere medewerkers van het bedrijf. De fusillade was een represaille voor de moord door de Zaanse illegaliteit op de NSB’er en onderluitenant van de Staatspolitie Willemsen. De tien lichamen werden op bevel van de Duitsers provisorisch in een massagraf begraven in de duinen bij Overveen. Het bedrijf van Bakker werd in beslag genomen en de machines weggehaald.
De echtgenote van De Haan hield tot de bevrijding Joodse onderduikers in haar huis verborgen.