Jan Overeem
Grafvak:
15
geboren: 3 juni 1917 in Baarn
overleden: 9 februari 1945 in Zaandam, 27 jaar oud
burg. staat: gehuwd
beroep: letterzetter in Amsterdam
geloof: Nederlands-hervormd
vindplaats: gedenksteen 1
’t Is mij goed, mijn zaligst lot, nabij te wezen bij mijn God. Ps. 73-14B
Achtergrond
Jan Overeem was vanaf 1939 als letterzetter in dienst bij Boek- en Handelsdrukkerij Bakker in Amsterdam tegen een weekloon van 30,- gulden.
Verzetsactiviteiten
In de drukkerij werden vanaf 1941 grote hoeveelheden illegale pamfletten en brochures gedrukt, zoals waarschuwingen en protesten tegen de Jodenvervolging, arbeidsinzet en registratie van mannen. Ook werd er het illegale blad Vrij Nederland (VN) vervaardigd en vanaf 1943 het illegale blad Trouw.
Door de miljoenen gedrukte exemplaren werd de drukkerij ook wel de ‘huisdrukkerij’ van VN en Trouw genoemd. Overeem was als typograaf betrokken bij deze activiteiten, die in de loop van de oorlog steeds omvangrijker werden.
Arrestatie en moord
Nadat de drukkerij verschillende malen aan grote gevaren was ontsnapt, werd deze begin januari 1945 tijdelijk gesloten na de arrestatie van twee topmannen van Vrij Nederland en Trouw. Toen twee andere drukkerijen ook buiten gebruik moesten worden gesteld wegens arrestaties, werd een beroep gedaan op Bakker om het drukken van Trouw te hervatten om de uitgave van de krant niet te onderbreken.
Gelijktijdig bleek de Sicherheitspolizei (Sipo) uit het verhoor van een gearresteerde verzetsman dat Trouw bij Bakker werd gedrukt. Op 29 januari 1945, juist toen het zetsel was gebracht, viel de Sipo de drukkerij binnen. Bakker en zeven personeelsleden, onder wie Overeem, werden gearresteerd.
Op 9 februari 1945 werd Overeem in Zaandam doodgeschoten met negen anderen, onder wie Bakker en drie andere typografen van de drukkerij. De fusillade was een represaille voor de moord door de Zaanse illegaliteit op de NSB’er en onderluitenant van de Staatspolitie Willemsen.
De tien lichamen werden op bevel van de Duitsers provisorisch begraven in een massagraf in de duinen bij Overveen. Overeems 28-jarige vrouw bleef achter met twee dochters van anderhalf jaar en twee maanden.