Andreas Johannes Leendert van Zomeren
Grafvak:
13
geboren: 16 juli 1920 in Amsterdam
overleden: 10 oktober 1941 op de Bussumerheide, 21 jaar oud
burg. staat: ongehuwd
beroep: bedrijfsleider van een drukkerij in Amsterdam
geloof: geen
vindplaats: urn met as aangetroffen in een graf op het Hegerfriedhof in Osnabrück
Voor ons is je strijd niet vergeefs geweest. Rust zacht jongen
Achtergrond
Han van Zomeren werd na de dood van zijn vader in 1937 op zeventienjarige leeftijd bedrijfsleider van drukkerij Van Zomeren in Amsterdam. Hij was afkomstig uit een socialistisch gezin en enige tijd lid van de Arbeiders Jeugd Centrale (AJC). Later raakte hij onder de indruk van het communisme als politiek systeem en kreeg het gelijkelijk verdelen van zaken onder alle mensen als ideaal.
Verzetsactiviteiten
Van Zomeren drukte vooral rouwkaarten. Al snel na de Duitse bezetting begon hij met het in de avond en nacht drukken van duizenden illegale, anti-Duitse pamfletten en Waarheid-manifesten voor de Communistische Partij Nederland (CPN). De lezers werden hierin aangespoord tot het plegen van verzet en het saboteren van bedrijven.
Arrestatie en moord
Op 26 augustus 1941, rond elf uur in de morgen, wandelde mevrouw Van Zomeren-Bakker terug naar haar woning in Amsterdam. Zij had inkopen gedaan. Zij zag een langzaam rijdende auto, die precies halt hield voor haar deur. Daudt, een agent van de Sicherheitspolizei, stapte uit en vroeg haar waar de familie Van Zomeren woonde. De agenten waren eerst in de drukkerij geweest en op zoek naar Van Zomeren.
Na de oorlog herinnerde zij zich: “(...) Ik heb toen gezegd: ‘Ik ben Van Zomeren, dan moet U bij mij zijn, gaat U maar mee’. Daudt is toen met zijn collega met mij naar boven gegaan en heeft mijn woning betreden. Mijn zoon Andreas J.L. van Zomeren was toen op de woning aanwezig, omdat het zijn gewoonte was, om des morgens te ongeveer 11 uur koffie te komen drinken. Daudt heeft toen mijn zoon aangesproken en gefouilleerd. Daarop is Daudt en zijn helper met mijn zoon naar boven, naar de slaapkamer gegaan van mijn zoon en even later kwamen zij met hun drieën terug met een pakje boeken van mijn zoon. Daudt en zijn helper hebben daarop mijn zoon medegenomen. Ik heb daarop mijn zoon niet meer terug gezien.”
Van Zomeren werd op verschillende plekken vastgezet en op 26 september door een Feldgericht ondanks zijn jonge leeftijd ter dood veroordeeld. Hij was schuldig bevonden aan het drukken van ‘deutschfeindliche’ pamfletten. Op 10 oktober 1941 werd hij op de Bussumerheide doodgeschoten.
Het stoffelijk overschot van Van Zomeren werd in het crematorium Driehuis-Westerveld verast. De urn werd op last van de bezetter begraven op het Hegerfriedhof in Osnabrück. Op 24 oktober 1951 werd de urn na identificatie teruggebracht naar Nederland en op 19 maart 1952 herbegraven op de Eerebegraafplaats.
Op 4 mei 1999 werd een voetgangersbrug in Amsterdam naar Van Zomeren vernoemd. Op een bronzen plaquette staat: Hij was de eerste en ook de jongste graficus die door de Duitse bezetter werd terechtgesteld.