Johann Arnold Christoph Stokmans
Grafvak:
37
geboren: 5 april 1900 in Amsterdam
overleden: 8 maart 1945 in Amsterdam, 44 jaar oud
burg. staat: gehuwd
beroep: handelaar in rotan-artikelen in Haarlem en onderhopman van de Nederlandse Arbeidsdienst
geloof: Nederlands-hervormd
vindplaats: gedenksteen 3
Onze vrijheid eischte ook van hem het grootste offer
Achtergrond
Johann Stokmans was in april 1939 als Landstorm-sergeant gemobiliseerd.
Verzetsactiviteiten
Stokmans was een van de eerste verzetsmensen in Nederland. Al kort na de capitulatie in mei 1940 was hij betrokken bij het leggen van verzetscontacten in één van de groepen die later de Ordedienst zouden vormen. Al spoedig werd hij ingeschakeld bij het organiseren van een inlichtingendienst in Noord-Holland.
In opdracht van de leiding van zijn groep ging hij over naar de Opbouwdienst, waar Nederlandse soldaten dienst in moesten nemen. Bij de opvolger van de Opbouwdienst, de Nederlandse Arbeidsdienst (NAD), werd hij onderhopman. De NAD had tot doel het Nederlandse volk op te voeden in het nationaalsocialistische gedachtegoed. Het was de taak van Stokmans de organisatie van binnenuit te bespioneren, gegevens over officieren te verzamelen en door ‘cellenbouw’ de dienst te desorganiseren. Ook was hij betrokken bij het vernielen van auto’s in de garage van de NAD in Doorn.
In september 1944 kreeg Stokmans opdracht met twee auto’s, wapens en 25 NAD-manschappen naar een vliegveld in Duitsland te vertrekken. Hij deserteerde en dook met een deel van de NAD’ers onder in Amsterdam. Hier werd hij eind 1944 commandant van de verdedigingsgroep Noord van de Binnenlandse Strijdkrachten.
Arrestatie en moord
Op 18 februari 1945, twee dagen nadat een medeonderduiker en officier van de Binnenlandse Strijdkrachten op een missie in Hoorn was aangehouden, werd Stokmans met zijn onderduikgever in diens woning gearresteerd. Zij werden overgebracht naar het Huis van Bewaring in Amsterdam en op de lijst van Todeskandidaten gezet die in aanmerking kwamen voor fusillering bij represailles.
Op 8 maart werden zij als represaille voor de - overigens onbedoelde - aanslag op de Höhere SS- und Polizeiführer in Nederland Rauter met 51 andere verzetsmensen bij de Amsteldijk gefusilleerd. Hun lichamen werden op bevel van de Duitsers provisorisch begraven in massagraven in de duinen bij Overveen.