Pieter Hartog
Grafvak:
10
geboren: 9 oktober 1920 in Amsterdam
overleden: 30 januari 1945 in Amsterdam, 24 jaar oud
burg. staat: ongehuwd
beroep: vertegenwoordiger en administrateur in Haarlem
geloof: gereformeerd
vindplaats: gedenksteen 1
Al waren uwe zonden als scharlaken, zij zullen wit worden als sneeuw. Jes. 1:18
Achtergrond
Piet Hartog dook in 1943 onder, omdat hij weigerde te voldoen aan de door de bezetter begin 1943 opgelegde meldingsplicht voor oud-militairen om weer in krijgsgevangenschap terug te keren. Via zijn verloofde kwam hij in contact met het verzetsgezin Ten Boom in Haarlem.
Verzetsactiviteiten
Eerst als koerier voor de famillie Ten Boom en later als medewerker van de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers verleende Hartog hulp aan tientallen voornamelijk Joodse landgenoten. Hij verrichtte koeriersdiensten, bracht onderduikers naar adressen en hielp hen met bonkaarten en voedsel.
Medio 1943 raakte hij steeds meer betrokken bij het verzet. Eerst bij de activiteiten van een verzetsgroep in Haarlem en in 1944 bij de inlichtingen- en koeriersdienst Rolls Royce. Als secretaris en hoofdkoerier ontving hij dagelijks berichten uit een groot deel van het land en bouwde hij de groep in Haarlem verder uit.
Begin november 1944 werden tientallen voor de arbeidsinzet bestemde Rotterdammers, onder het voorwendsel dat ze ziek waren, in Haarlem uit hun trein gehaald en ondergebracht in twee ziekenhuizen. Op 30 november was Hartog betrokken bij de overval op één van de ziekenhuizen waarbij veel van de ‘zieken’ werden bevrijd.
Arrestatie en moord
Op eerste kerstdag 1944 was Hartog met de verzetsman Treffers in de woning van tandarts en verzetsman Cox. Zij wilden afspreken wie als koerier belangrijke papieren over de aanleg van een raketbasis voor V-1’s in Aerdenhout naar het bevrijde zuiden zou brengen.
Bij een inval van de Sicherheitspolizei tijdens het Kerstfeest wist Cox te ontsnappen, maar werden Hartog, Treffers, een koerierster en de vrouw en twee kinderen van Cox met geweld gearresteerd. Het adres was verraden door een Haarlemse caféhouder. Twee dagen later werden Hartog en Treffers van het Haarlemse Huis van Bewaring overgebracht naar dat in Amsterdam. Hierdoor kon een voorgenomen bevrijdingsactie niet worden uitgevoerd. In Amsterdam werden zij op de lijst van Todeskandidaten gezet die in aanmerking kwamen voor fusillering bij represailles.
Op 30 januari 1945 werd hij met Treffers en drie anderen gefusilleerd bij de Amsteldijk. De aanleiding voor de fusillade is onduidelijk, mogelijk was het een represaille voor het vernielen van hoogspanningsgebouwen in Amsterdam door het verzet. In opdracht van de bezetter werden de vijf lichamen in een massagraf begraven in de duinen bij Overveen.