Leendert Verwoerd
Grafvak:
3
geboren: 23 november 1899 in Amsterdam
overleden: 12 maart 1945 in Amsterdam, 45 jaar oud
burg. staat: gehuwd
beroep: kantoorbediende in Amsterdam
geloof: Nederlands-hervormd
vindplaats: gedenksteen 3
Die de doodsschaduw in den morgenstond veranderd: Heere is zijn naam. Amos 5:8
Achtergrond
Leo Verwoerd werkte als kantoorbediende bij een assurantiebedrijf in Amsterdam.
Verzetsactiviteiten
Verwoerd stelde vanaf het begin van de bezetting in 1940 zijn woning ter beschikking aan het verzet. Vanaf begin 1945 fungeerde een vrije etage als centrale post van de verzetsgroep Groep 2000.
In de loop van de oorlog verleende Verwoerd hulp aan onderduikers. Hij hielp Joodse landgenoten aan onderduikadressen en huisvestte en verzorgde met zijn echtgenote twee jaar een Joods jongetje. In Duitsland tewerkgestelde jongemannen en studenten die na hun verlof niet wilden terugkeren, gaf hij vervalste persoonsbewijzen en andere papieren.
Arrestatie en moord
Op vrijdag 9 maart 1945 moest Verwoerds zoon tijdens een straatcontrole zijn persoonsbewijs (PB) laten zien. De Nederlandse politieman zag meteen dat het geboortejaar op het PB was vervalst. Zijn zoon had dit zelf veranderd in ‘1928’ om als ‘16-jarige’ niet in aanmerking te komen voor tewerkstelling in Duitsland. Hij werd gearresteerd, overgedragen aan de Sicherheitspolizei (Sipo) en verhoord. Niet lang daarna werd Verwoerds huis door agenten van de Sipo doorzocht, waarbij hij, zijn vrouw en hun zeventienjarige dochter werden gearresteerd.
Toen leden van Groep 2000 probeerden in het pand de codesleutel in veiligheid te brengen die toegang gaf tot een belangrijk register van de verzetsgroep, troffen zij onverwacht enkele Sipo-medewerkers aan. Onder hen was SS-Hauptscharführer en Kriminaloberassistent bij het Einsatzkommando Amsterdam Ernst Wehner. In een reflex schoot een van de Groep 2000-mannen hem neer. De bezetter nam deze moord hoog op en besloot 30 Todeskandidaten te fusilleren.
Op 12 maart 1945 werden Verwoerd en zijn zoon met 28 andere verzetsmensen als represaille voor de dood van Wehner op het Eerste Weteringplantsoen gefusilleerd. Hun lichamen werden provisorisch begraven in een massagraf in de duinen bij Overveen.