Jacobus Goris
Grafvak:
3
geboren: 17 januari 1901 te Zaandam
overleden: 12 maart 1945 te Amsterdam, 44 jaar oud
burg. staat: gehuwd
beroep: magazijnmeester te Koog aan de Zaan
geloof: geen
vindplaats: gedenksteen 3
Voor de vrijheid gaven zij hun leven mogen wij daaraan wijding geven
Achtergrond
Ko Goris was socialist. Voor de oorlog was hij in Zaandam gemeenteraadslid voor de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP); de voorloper van de PvdA. Daarnaast was hij voorzitter van de plaatselijke afdeling van de Algemene Nederlandse Metaalbewerkersbond en secretaris van de Bestuurdersbond.
Hij werkte als magazijnmeester bij de machinefabriek Duyvis en Co. in Koog aan de Zaan. Hier was hij als sociaal voorman een vertrouwensman voor velen.
Verzetsactiviteiten
Vanaf juni 1942 verspreidde Goris grote aantallen illegale kranten, voornamelijk onder arbeiders in de Zaanstreek. In eerste instantie verspreidde hij het socialistische blad Het Parool, vanaf 1943 ook Ons Volk; den vaderlant ghetrouwe en sedert de herfst van 1944 Paraat en Strijd. Strijd was een dagelijks verschijnend gemeenschappelijk nieuwsbulletin van acht illegale bladen. In 1943 en 1944 verzorgde hij de distributie van levensmiddelen onder arbeiders van niet-levensmiddelenbedrijven.
Tijdens de hele oorlog bleef hij contacten onderhouden in socialistische kring en met plaatselijke en landelijke verzetsleiders.
Arrestatie en moord
Op zaterdagavond 27 januari 1945 werd Goris door een patrouille Landwachters (leden van een pro-Duitse Nederlandse paramilitaire organisatie) gearresteerd. Hij was na spertijd het blad Strijd aan het rondbrengen. Op 10 maart 1945 werd hij overgebracht van het Huis van Bewaring in Alkmaar, waar hij zwaar was gemarteld, naar het Huis van Bewaring aan de Weteringschans in Amsterdam. Tevens zette men hem op de lijst van Todeskandidaten die in aanmerking kwamen voor fusillering bij represailles.
Op 12 maart 1945 werd hij met 29 anderen in Amsterdam bij het Eerste Weteringplantsoen doodgeschoten. De fusillade was een represaille voor de moord op Ernst Wehner, Kriminaloberassistent bij het Einsatzkommando Amsterdam. De lichamen van de dertig gefusilleerden werden provisorisch begraven in een massagraf in de duinen bij Overveen.